Już od godziny 13 w sali kinowej Muzeum i Ośrodka Kultury Białoruskiej rozpoczęła się przygoda z filmem. Widzowie zobaczyli 8 filmów: różnych tematycznie i różnych stylistycznie. Było jednak coś, co je wszystkie połączyło – to chęć uchwycenia tego, co przemija.
Maratonowi filmowemu towarzyszyła wystawa fotograficzna z planu filmowego „Kurhany- mistyczne miejsca Hajnowszczyzny” Bogusławy Czarkowskiej. A w klimat filmowy wprowadził przyjaciel zespołu Ilony Karpiuk. Jauhien Barysznikau zagrał na oryginalnych białoruskich dudach.
W programie tegorocznego maratonu znalazły się filmy Ilony Karpiuk-Dąbrowskiej, Radka Dąbrowskiego, Jarosława Chyry, Tomasza Onikijuka i Bogusławy Czarkowskiej oraz Krystiana Matyska.
BERNACZCZYNA reż. Ilona Karpiuk, 2007 (16’30”)
Jest to film dyplomowy Akademii Filmu i Telewizji w Warszawie. Na granicy Puszczy Białowieskiej i Puszczy Ladzkiej jest polana. Na polanie kilkanaście chat, które wędrowały podczas wojennej zawiruchy. Dziś nic tu już nie wiruje, za to ptaki wyśpiewują marzenia i tęsknoty najstarszych mieszkańców wioski. Tytułowa „Bernaczczyna” to wieś Bernacki Most, która na tej polanie tętni życiem już kilka wieków. O smutkach i radościach, z ekscytacją i nostalgią opowiadają ci, którzy wiedzą najwięcej. Film Ilony Karpiuk to historia o życiu, jeszcze nie o śmierci.
Ilona Karpiuk W 2001 roku opuściła rodzinną Hajnówkę jako absolwentka II Liceum ogólnokształcącego z Dodatkową Nauką Języka Białoruskiego. W Warszawie rozpoczęła studia na Międzywydziałowych Indywidualnych Studiach Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończyła w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych. W międzyczasie na przeciwległym biegunie jej zainteresowań znalazł się kierunek filmowy. Ukończyła policealną dwuletnią Akademię Filmu i Telewizji w Warszawie z dyplomem reżysera, co przełożyło się na współpracę z akcją „Filmowe Podlasie Atakuje” i grupą filmową „Hermanos de Chamuco”. Pracowała jako dziennikarz Tygodnika Białorusinów w Polsce „Niwa” oraz prowadzi audycje w Białoruskim Radio Racja. Jest również animatorem Fundacji Nowe Media. Obecnie pracuje w Operze i Filharmoni Podlaskiej. Czas wolny poświęca na swoją największą pasję, czyli muzykę. Śpiewa między innymi z ILO&friends, z którym to zespołem nagrała już dwie płyty.
MARZENIE O DZIKIM ZACHODZIE reż. Radek Dąbrowski i Marek Włodzimirow, 2011 (10’)
Film "Marzenie o Dzikim Zachodzie” to nie jest zwykły dokument. To piękna, krótkometrażowa opowieść o młodych ludziach, którzy postanowili nakręcić western. W centrum Białegostoku, w starych magazynach wojskowych przy ul. Węglowej odnaleźli swój własny Dziki Zachód, a także – siebie. Inspiracją dla wspomnianych działań był mistrz gatunku Sergio Leone i jego film Pewnego razu na Dzikim Zachodzie. Kilkanaście osób najbardziej zainteresowanych filmem stworzyło ekipę filmową w pełnym tego słowa znaczeniu. Operatorzy, oświetleniowcy, aktorzy, grupa techniczna i nawet catering na planie wszystko było dziełem osób, które na co dzień odwiedzają Świetlicę Integracyjną dla dorosłych osób niepełnosprawnych intelektualnie. Film opowiada jak się spełniają marzenia kilkunastu osób, które zaufały sobie nawzajem, otworzyły się na siebie i wciąż jeszcze chcą siebie poznawać i opowiedzieć o sobie innym. Film został nagrodzony na Europejskim Festiwalu Filmowym Integracja Ty i Ja w Koszalinie.
Radek Dąbrowski ur. 1982 roku, edukację rozpoczął i próbuje zakończyć w Białymstoku. Najpierw otrzymał dyplom elektryka, ale pracy w zawodzie nigdy nie podjął. Następnie przerzucił się na filologię, z którą przygodę zakończył wraz z obroną dyplomu. Pięć lat temu rozpoczął pracę jako dziennikarz radiowy, ale obecnie bardziej poświęca się filmowi. Na co dzień prowadzi warsztaty filmowe i wymyśla kolejne scenariusze, które ma nadzieję zrealizować w najbliższym czasie. Pracował w „WAREX” Films production, Polskie Radio S.A, Program Polskie Radio dla Zagranicy, Polskie Radio Białystok S.A, Białoruskie Radio Racja. Udziela się w kolektywie FILMOWE PODLASIE ATAKUJE i PODLASIE MAKES ME HAPPY
OCHRONA ORLIKA KRZYKLIWEGO – 2 reportaże, reż. Jarosław Chyra, 2011 (15’)
Film dokumentalny będący reportażem działań w czynnej ochronie przyrody przy wspólnym zaangażowaniu przyrodników, leśników, rolników i ludzi nauki. Rzecz dzieje się w 2011 roku. Projekt będzie trwał jeszcze kilka lat na terenie Puszcz Białowieskiej i Knyszyńskiej. Projekt LIFE+ „Ochrona orlika krzykliwego na wybranych obszarach Natura 2000”.
DŹWIĘKI NATURY reż. Jarosław Chyra, 2007 (20’17”)
„Dźwięki natury” jest to jeden z reportaży większego cyklu pod nazwą "Borem, lasem..." emitowanego na antenie TVP2 w 2007 roku. Ten odcinek mówi o przyrodniczych inspiracjach muzyków oraz o przykładach instrumentów wykonywanych z materiałów naturalnych. Był realizowany we współpracy z Operą i Filharmonią Podlaską.
Jarosław Chyra urodził się w Słubicach nad Odrą a wychował w Białowieży - 2 km od wschodniej granicy. Obie miejscowości dzieli tylko 765 kilometrów. Z wykształcenia leśnik, z zawodu fotograf i wydawca. Współtwórca albumu "Utracone piękno". Autor felietonów przyrodniczych (cykl Drzwi do lasu, Ostoja, Borem lasem) realizowanych dla TVP. Aktywnie działa w Polskim Towarzystwie Ochrony Ptaków, wraz z którym zorganizował trzy edycje Festiwalu Przyrody Żubrowisko. W 2007 roku wraz z PTOP zrealizował według autorskiej koncepcji Światowy Dzień Ochrony Środowiska. Od 5 lat bierze udział w komisji konkursu fotograficznego „Podlasie w obiektywie” organizowanego przez Muzeum i ośrodek Kultury Białoruskiej w Hajnówce
PRZYSTANEK HAJNÓWKA, reż. Tomasz Onikijuk, 2011 (15’)
Film powstał specjalnie z okazji Jubileuszu 60 lat praw miejskich Hajnówki. Jest to film dokumentalny o współczesnej Hajnówce, remake znanego filmu znakomitej podlaskiej reżyserki Tamary Sołoniewicz. Pierwszy film o Hajnówce nakręcony został w 1966 roku i nosił tytuł „Miasto na skraju Puszczy”. Nowy film o Hajnówce zrealizowany został przez Hajnowianina Tomasza Onikijuka. Filmy łączy temat i nieco wspólnych momentów, które mimo upływu 45 lat się nie zmieniły. Wymowna kolejka wożąca niegdyś drewno, dziś wożąca turystów - stanowi sedno zaistniałych, na przestrzeni lat zmian w mieście. Nowy film „wozi” widza ową kolejką po rozmaitych miejscach - tu przystankach - przez co film zyskał tytuł „Przystanek Hajnówka”. Krótki film ukazał bogactwo miasta w wielu dziedzinach życia, gospodarczej, społecznej, kulturalnej. Hajnówka w filmie rysuje się nam jako urokliwa miejscowość z bogatą historią, kulturą i ludźmi tworzącymi niepowtarzalny charakter tego miejsca, jako przystanek, na którym warto wysiąść w drodze do Puszczy…
Premiera filmu odbyła się 19.08.2011 podczas dwudniowego „Letniego Kina Plenerowego” w amfiteatrze miejskim organizowanego przez Muzeum i Ośrodek Kultury Białoruskiej w Hajnówce.
KURHANY- MISTYCZNE MIEJSCA HAJNOWSZYZNY, reż. Tomasz Onikijuk, Bogusława Czarkowska, 2011 (36’)
Film poświęcony jest tajemnicy puszczańskich kurhanów, tak zwanych miejsc mocy oraz kręgów kamiennych ukazanej od strony mistycznej jak i od strony naukowej. Autorzy filmu starają się w filmie rozwiązać niektóre z tajemnic, które kryją się w lasach Puszczy Białowieskiej, niektóre z nich zostają częściowo wyjaśnione a to, czego nie udało się wyjaśnić zostawiamy odbiorcom filmu. Po obejrzeniu tego filmu zmienisz spojrzenie na prastarą puszczę.
Film zrealizowany został dzięki dotacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego.
BARYKADY- klip Błękitnego Nosorożca, reż. Tomasz Onikijuk, 2010, (3’02”)
Jest to teledysk nagrany do najnowszego utworu Błękitnego Nosorożca z płyty „Barykady”. Nagrań dokonano w Rezerwacie Przewłoka w opuszczonym dziś hotelu Robotniczym w środku Puszczy Białowieskiej.
Tomasz Onikijuk (ur. 1978) Hajnowianin. Fotografik. Od kilku lat zajmuje się dokumentowaniem lokalnych wydarzeń kulturalnych. Laureat nagród w konkursach fotograficznych m.in. „Podlasie w obiektywie”, „Portrety Hajnowian”. Nominowany do tytułu „Hajnowianin Roku” w Plebiscycie Kuriera Porannego w 2009, 2010. Współorganizator Festiwalu Muzyki Rockowej ROCKOWISKO HAJNÓWKA.
DZIOBEM I PAZUREM, reż. Krystian Matysek, 2002 (105’)
Film przyrodniczy, który z dokumentalną dokładnością ukazuje krwawą drapieżność i urzekające piękno świata ptaków. Realizacja filmu trwała ponad trzy lata. Składa się on z nakręconych w północno-wschodniej Polsce, sekwencji z życia ptaków zmontowanych w sposób przypominający fabułę. Film został całkowicie pozbawiony komentarza słownego, ale wersja wydana na DVD wśród materiałów dodatkowych zawiera komentarze Adama Wajraka dotyczące poszczególnych ptaków występujących w filmie. Dziobem i pazurem było prezentowane i nagradzane na kilkunastu polskich i międzynarodowych festiwalach filmów przyrodniczych (m.in. w Łodzi, Petersburgu, Pradze, Brukseli, Francji, Macedonii, na Słowacji). Trzy fragmenty Dziobem i pazurem zostały wykorzystane w filmie Stara baśń - kiedy słońce było bogiem w reżyserii Jerzego Hoffmana.
Krystian Matysek - scenarzysta, reżyser i operator obrazu, absolwent Wydziału Radia i Telewizji na Uniwersytecie Śląskim. Zadebiutował jako współautor zdjęć do filmu przyrodniczego „Tętno pierwotnej puszczy” w reżyserii Bożeny i Jana Walencików w 1995 roku. Wielokrotnie nagradzany na różnorodnych festiwalach. Oprócz filmów przyrodniczych był operatorem kamery w kilku serialach (m.in. „Na dobre i na złe”, „Londyńczycy II”)
Projekt realizowany został dzięki dotacji Urzędu Miasta Hajnówka w ramach realizacji zadania p.n. „PRZYGRANICZNY ALIANS ETNICZNY”
Opisy filmów zaczerpnięte z zapowiedzi
Emilia Rynkowska
